Ana içeriğe atla

İran-KBY ilişkileri nereye gidiyor?

İran’la Irak Kürdistanı arasındaki yoğun ticari ilişkiler bağımsızlık referandumunun ardından gerilimi azaltabilir ancak Tahran yönetiminin politikasını jeostratejik kaygılar belirliyor. İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.
An Iranian Kurdish woman holds a Kurdish flag as she takes part in a gathering to urge people to vote in the upcoming independence referendum in the town of Bahirka, north of Arbil, the capital of the autonomous Kurdish region of northern Iraq, on September 21, 2017.
The controversial referendum on independence for Iraqi Kurdistan is set for September 25. / AFP PHOTO / SAFIN HAMED        (Photo credit should read SAFIN HAMED/AFP/Getty Images)
Oku 

İran ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) geleneksel olarak iyi ilişkiler içinde oldu. Saddam Hüseyin döneminde Kürt liderlerinin en çok gittiği ülkelerden biri İran’dı. Tahran ve Erbil Saddam sonrası dönemde de iyi komşuluk ilişkilerini sürdürdü. Bunun en bariz göstergelerinden biri, İran güçlerinin 2014 yazında İslam Devleti (İD) tehdidine karşı Kürt bölgelerinin yardımına gitmesiydi. Ancak KBY’nin eylülde düzenlediği bağımsızlık referandumu Tahran’ı öfkelendirdi. Bu hamlenin hem ikili ilişkileri hem de bölgedeki dengeleri etkileyeceği ortada. Referandum sonrası İran’la KBY arasındaki gerilimi irdelerken dikkate alınması gereken önemli bir unsur ilişkilerin ekonomik boyutu ve İran’ın jeostratejik kaygıları.

İran-KBY ilişkileri çok katmanlı bir yapıya sahip. Her şeyden önce bu ilişkiler sadece hükümetler arası ilişkilerden ibaret değil. Oldukça faal bir sınır ticareti dâhil olmak üzere iki taraf arasında çeşitli ticari bağlar ve yatırımlar mevcut. Sınır ticareti beş bölgede yoğunlaşıyor. Son olaylar öncesinde bu tip alanları genişletip işsizliği azaltma, kayıt dışı ticareti resmi kanallara kaydırma planları yapılıyordu. İranlı ihracatçılar için KBY önemli bir pazar. İkili ticaret hacmi 2014’te 8 milyar dolara ulaşmış, İran Türkiye’nin ardından KBY’nin ikinci en büyük ticari ortağı olmuştu.

Access the Middle East news and analysis you can trust

Join our community of Middle East readers to experience all of Al-Monitor, including 24/7 news, analyses, memos, reports and newsletters.

Subscribe

Only $100 per year.