Paralel bütçe “Varlık Fonu” sahnede
Merkezi bütçeye paralel bir bütçe gibi çalışacak olan Türkiye Varlık Fonu A.Ş., Sayıştay denetiminin dışında. Kaynakları öncelikle cılızlaşan özelleştirme gelirleri ama hedefi İşsizlik Sigortası Fonu, Savunma Sanayi Fonu gibi kamu fonları. Şeffaflık sorunu ise en önemli eleştiri konusu.
Önceki hafta bir süredir beklenen bir adım daha atıldı: Özelleştirme İdaresi Başkanı Mehmet Bostan yeni kurulan Türkiye Varlık Fonu Yönetimi AŞ Genel Müdürlüğü’ne ve Yönetim Kurulu Başkanlığı’na atandı. “Varlık Fonu” dünyanın pek yabancı olduğu bir kurum değil. Norveç (GPF), Birleşik Arap Emirlikleri (ADIA), Çin (CIC), Suudi Arabistan (SAMA), Kuveyt (KIA), dünyada devletin sahipliğinde ve yönetiminde olan en büyük varlık fonları. Bu tür fonların geliri genellikle ülkelerin bütçe fazlalarından oluşuyor. Başka bir deyişle, gerçek anlamda Varlık Fonu olanlar, cari fazla veren ve belli bir doğal kaynağa, çoğunlukla petrol, doğal gaza sahip ülkeler.
Peki, Türkiye’nin temmuz sonlarında gündeme getirdiği ve hızla yasalaştırarak uygulamaya soktuğu Varlık Fonu? Bu fonun, isim benzerliğinden öte bilinen ülke fonlarıyla pek ilgisi yok. Çünkü Türkiye, cari fazlası, bütçe fazlası olan bir ülke değil. Orta Vadeli Program’da belirtildiği gibi iç tasarruf oranı, milli gelirinin yüzde 14’ünü ancak bulan, bu nedenle yoğun dış kaynak bulmak durumunda olan bir ülke.
